0
کتاب خاک و خاطره (احمد دهقان)
ارسال از روز کاری
خرید اقساطی با دیجی پی
راهنما
کتاب «خاک و خاطره» نوشته احمد دهقان، اثری پژوهشی، مستند و تحلیلی در حوزه خاطره‌نگاری جنگ و تاریخ‌نگاری شفاهی است که با نگاهی دقیق و ساختارمند به موضوع خاطره‌نویسی در ایران، به‌ویژه در دوران دفاع مقدس، می‌پردازد. این کتاب برای پژوهشگران، نویسندگان، فعالان عرصه تاریخ شفاهی و علاقه‌مندان به ادبیات جنگ، منبعی ارزشمند و غنی به شمار می‌رود.
در کتاب «خاک و خاطره»، احمد دهقان با بهره‌گیری از سال‌ها تجربه عملی و آکادمیک، به تحلیل سه نوع خاطره‌نگاری رایج می‌پردازد:
خاطراتی که پس از وقوع حادثه نگاشته شده‌اند (مانند خاطرات مربوط به کودتای 28 مرداد)؛
یادداشت‌های روزانه که بی‌واسطه و در دل اتفاقات نوشته می‌شوند؛
تاریخ شفاهی که بر پایه مصاحبه با افراد حاضر در واقعه شکل می‌گیرد.
دهقان در این اثر، علاوه بر معرفی ساختار و ویژگی‌های هر یک از این قالب‌ها، جایگاه و نقش آن‌ها در ادبیات پایداری ایران را نیز بررسی می‌کند.
آنچه کتاب «خاک و خاطره» را از آثار مشابه متمایز می‌کند، نگاه تحلیلی نویسنده به نحوه استفاده از خاطرات رزمندگان در پژوهش‌های تاریخی است. دهقان با اشاره به پایان‌نامه‌هایی که پژوهشگران خارجی بر پایه همین منابع مستند تدوین کرده‌اند، اهمیت مستندسازی دقیق خاطرات جنگی را یادآور می‌شود.
او در بخش‌های مختلف کتاب، تلاش کرده است تا به صورت گام‌به‌گام، گذشته تاریخی خاطره‌نویسی در ایران را واکاوی کرده و نقش بنیادهای فرهنگی، نشرهای فعال، و رویکردهای دولتی را در روند توسعه خاطره‌نگاری بررسی کند.
کتاب در دو بخش کلی تنظیم شده است:
بخش نخست: تحلیل نظریه‌ها و انواع خاطره‌نویسی، تفاوت میان یادداشت‌های شخصی، تاریخ شفاهی و خاطره‌های پسینی، و بیان ویژگی‌های ادبی، روایی و مستند هرکدام.
بخش دوم: مطالعه تاریخی روند شکل‌گیری ادبیات خاطره در ایران، از دوره قاجار تا انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس.
کتاب «خاک و خاطره» از احمد دهقان، اثری علمی، مستند و قابل تأمل درباره یکی از مهم‌ترین شاخه‌های ادبیات مقاومت است. این کتاب نه‌تنها به معرفی انواع خاطره‌نویسی و تحلیل آن‌ها می‌پردازد، بلکه نقشی کلیدی در تثبیت جایگاه خاطرات جنگ در تاریخ‌نگاری ایرانی ایفا می‌کند. برای دانشجویان، نویسندگان و هر علاقه‌مندی به تاریخ معاصر ایران، مطالعه این کتاب ضرورتی انکارناپذیر است.
